روش های انبار کردن پیاز:
پیاز را می توان به یکی از گونه های زیر انبار و نگهداری کرد:
نگهداری طولانی مدت پیاز بسته به سیستم نگهداری و مقاومت نوع پیاز در برابر سرما، می تواند در دماهای گوناگون به شکل زیر انجام گیرد:
خلاصه نکات مهم مراحل برداشت و انبار کردن پیاز
برداشت به موقع و قبل از فصل بارش و اطمینان از رسیدن مناسب پیاز(زرد شدن و پژمرگی برگهای بوته)
قطع آبیاری قبل از برداشت و عدم مصرف کود ازت در مراحل آخر رشد (باعث افزایش طول انبارداری می شود)
اطمینان از خشک بودن و تمیز بودن پیاز ها
به حداقل رساندن صدمات مکانیکی حین برداشت و جابجایی
جداسازی پیازهای آسیب دیده قبل از انبار کردن
درجه حرارت، نور، رطوبت و تهویه مناسب انبار
مزایای استفاده از کیسه توری راشل:
- سهولت بسته بندی و تهویه هوا درون کیسه
- جلوگیری از فاسد شدن محصول
- استحکام و مقاومت بالا
- قیمت تمام شده مناسب برای کشاورزان
- زیبایی و تنوع رنگ (زرد، قرمز، پرتقالی، سبز، بنفش)
- داشتن نخ سرکیسه بر روی دهانه کیسه ها به منظور بسته شدن دهانه کیسه به شکل مناسب
--------------------------------------------------
مشخصات کیسه راشل:
برای مشاهده مقاومت انواع این کیسهها در برابر پارگی و کشش، اینجا و اینجا کلیک کنید.
اهميت غذايي
پياز به صورت خام در تهيه سالاد و همچنين در تهيه غذاهاي مختلف و سوپ استفاده و باعث خوش طعم شدن غذا می گردد . برگهاي سبز آن در پختن غذا و يا مانند ساير سبزيها به صورت خام و گاهي به صورت ادويه و چاشني در تهيه غذا و یا با سركه به صورت ترشي استفاده می شود . در ذائقه ايراني پياز ،يكي از مواد و ارکان اصلي در تهیه غذا می باشد. در خارج از ايران نیز، پياز را به صورت خام درتهيه سالاد و به صورت پخته در تهيه سوپ و غذا و همچنين ترشي مصرف مي كنند .
برگهاي متورم پياز كه قسمت حجيم آن را تشكيل مي دهد ، داراي مقدار زيادي اينولين می باشد. اينولين نوعي نشاسته است كه بر اثر تجزيه در بدن به فروكتوز و مقدار كمي گلوكز تبديل مي شود . در 100 گرم پياز 87% آب ، 11% كربوهيدرات ، 2/1 % پروتئين ، 4/0 % املاح كاني ، 6/0% تركيبات فيبري وجود دارد و داراي ويتامينهاي دسته B و ويتامين C و ويتامين A می باشد . عناصر كلسيم ، فسفر ، پتاسيم ، منيزيم و آهن نیز در پیاز به وفور یافت می گردد .
مزه و طعم و تندي پياز مربوط به روغنی به نام آلیل پروپیل دی سولفاید است که به نوع شرايط آب و هوايي محیط کشت بستگي خواهد داشت . پياز و ساير گونه هاي جنس Allium( بخصوص سير) ، دارای تركيبات امينواسيد قابل حلي در آب به نام آلين Alin است . آلين توسط آنزيم آليناز Allinaz به آليسين تبديل شده که تركيبات آليسين Allicin خاصيت ضد باكتريايي داشته و باعث استفاده پياز به عنوان يك داروي آنتي بيوتيك در درمان سرما خوردگي، می گردند . تحقيقات گسترده در آمريكا نشان داده اند كه با خوردن پياز خام بسياري از بيماريهاي قلبي قابل درمان می باشد . اخيرا نیز دانشمندان آمريكایي به ترکیباتی از مواد موجود در پیاز پی برده اند كه ضد سكته مغزي می باشد .
پیاز از جمله محصولاتی است که در شرایط مناسب می توان برای مدت زیادی پس از برداشت در انبار نگهداری گردد.
برداشت پیاز
نحوه و شرایط برداشت تاثیر زیادی بر ماندگاری پیاز خواهد داشت و نکاتی که در زمان برداشت باید رعایت شود عبارتند از:
نکات مهم برای نگهداری از پیاز
در قسمت دوم این مقاله به نکات مهم و ضروری در نگهداری و بسته بندی پیاز از جمله توری بسته بندی کیسه راشل اشاره خواهیم کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر به این سایت مراجعه بفرمایید.
در این روش ابتدا باید برای فرایند بافت فیلم های نایلون تولید کرد. مواد پلی اتیلن سنگین (HDPE) با افزودنی هایی مانند رنگدانه ، آنتی یووی (Anti UV) و غیره ترکیب شده و سپس در واحد تولید فیلم به صورت رول های نایلون با ضخامت های مختلف تولید می گردند. در ادامه این رول ها روی دستگاه های اسلیتینگ قرار گرفته و تبدیل به نخ می شوند. نخ تولید شده از دستگاه های اسلیتینگ مستقیم به دستگاه بافنده می رود. در دستگاه بافنده (یا راشل) دو ردیف سوزن راهنما وجود دارد که نخ ها را برای بافت و حرکت کردن در اطراف سوزن های زبانه دار هدایت می کنند. در این روش بافت یک ردیف سوزن را تار می نامند که هر یک از این سوزن های راهنما در اطراف یک سوزن زبانه دار حرکت می کند و ایجاد گره حلقوی می کند. ردیف دیگر پود نامیده می شود که این سوزن های راهنما میتوانند بین دو یا چند سوزن زبانه دار حرکت کنند و باعث به هم پیوستن ردیف های گروه های تار حلقوی شده و یک سطح را تشکیل دهند. بافت های راشل معمولا از نظر تعداد ردیف تار یا همان گره های حلقوی در چند دسته تقسیم می شوند و آنها را به تعداد ردیف در اینچ محاسبه می کنند.
سورتینگ اصطلاحي به معناي درجه بندي و دسته بندي محصولات است. در واقع، سورتينگ محصولات کشاورزي به درجه بندي انواع ميوه ها و ساير محصولات کشاورزي براساس اندازه، رنگ، شکل ظاهري و ساير عوامل و جداسازي ناخالصي ها، ميوه ها و محصولات خراب و فاسد شده اطلاق مي شود در بيشتر موارد، سورتينگ، مقدمه اي براي بسته بندي محصول کشاورزي است؛ ضمن اينکه در بازارهاي ميوه و تره بار جوامع مدرن، به طور تقريبي تمامي ميوه ها و سبزي ها به صورت سورت و ليبل گذاري شده عرضه مي شوند و اين امر سبب تشخيص آسان تر کيفيت محصول توسط مشتري شده و توزيع و عرضه منظم تري را به دنبال خواهد داشت امروزه علم و فناوري سورتينگ و تجهيزات مربوطه به درجه بندي و دسته بندي انواع محصولات کشاورزي در جوامع پيشرفته به حدي پيشرفت نموده است که در اکثر واحدهاي بزرگ کشاورزي و يا در مجاورت آنها انواع تجهيزات سورتينگ يافت مي شود که اين امر سبب تسهيل بسته بندي اوليه و حمل و نقل محصول نيز شده است.
سورتینگ رنگ
اغلب رنگ های مواد غذایی، نظر هر بیننده ای را به سمت خود جلب می کنند و از طرفی داشتن یک محصول با رنگ های مشابه، به طبع قیمت تمام شده ی آن را افزایش خواهد داد. در صنعت برای اینکه میوه یا صیفی جات را سورت کنند از دستگاه هایی که مجهز به اسکنر رنگ هستند، استفاده می کنند. .
سورتینگ شکل
هدف استفاده از سورتینگ شکل در صنعت، حذف آلاینده های احتمالی می باشد که برای این کار از سورت های یک شکل کمک می گیرند. به عنوان نمونه، گندم را از سورت های دارای شکل مشخص عبور می دهند تا آلایند هایی که دارای وزن و اندازه یکسان هستند ولی دارای شکل یکجور با این سورت نیستند را حذف کنند.
درجه بندی محصولات شامل بازرسی، ارزیابی و سورتینگ میوه های مختلف در رابطه با کیفیت، تازگی، اامات قانونی و ارزش فروش در بازار است. درجه بندی مواد غذایی اغلب به صورت دستی صورت می پذیرد که در آن مواد غذایی مورد ارزیابی قرار گرفته و سورت می شوند. برای سورتینگ محصولات خوراکی بر اساس اندازه، شکل و کیفیت آنها ممکن است که از ماشین آلات صنعتی نیز بهره ببرند .
بعد از اتمام فرآیند سورتینگ، می توان کلیه محصولات دسته بندی شده را در کیسههای راشل (توری بسته بندی)، که مناسب ترین گزینه برای نگهداری آنها است، قرار داد.
مقدمه:
میزان تولید سیب زمینی در کشور حدود 4.8 میلیون تن تخمین زده شده است. سیب زمینی جایگاه مهمی در سبد غذایی خانوادهها دارد و سرشار از ترکیبات غذایی مغذی است. این محصول منبع مهم کربوهیدرات، پروتئین و مواد معدنی است که قیمت مناسبی دارد و به راحتی در منزل، محل کار و مسافرت قابل مصرف است. بسته به ذائقه افراد به شکل های مختلف: سرخ کرده، آب پز، کبابی و . مصرف می شود. سیب زمینی بالاترین درصد پروتئین را در خانواده سبزیجات غده ای داراست و پروتئین آن دارای آمینو اسیدی است كه با نیاز های انسانی همخوانی بالا دارد. همچنین یك دانه سیب زمینی نیمی از ویتامین سی مورد نیاز روزانه انسان را تامین میکند.
اهمیت بسته بندی:
شاید جالب باشد که بدانید در حال حاضر حدود بیش از 100 نوع بسته بندی در خارج از کشور مورد استفاده قرار میگیرد. شرکت های بسته بندی سیب زمینی از بسته های مختلفی جهت حمل آن تا رسیدن به دست مصرف کننده
استفاده می کنند، که به چند نمونه از آن ها اشاره می کنیم:
بسته بندی سیب زمینی در کیسه توری بسته بندی راشل:
البته انتخاب هر کدام از این روش ها بر قیمت و بازار فروش سیب زمینی طبیعتا تاثیر می گذارد.
سیبزمینی در کنار محصولاتی مانند گندم، جو و. عمده محصولات کشاورزی ایران را تشکیل داده اما بر خلاف محصولاتی مانند گندم که همچنان جزو محصولات تولیدی محسوب میشود، نه تنها مصرف داخلی را تامین میکند بلکه حتی جایگاه ویژهای در صادرات نیز دارد.
استفاده از بسته بندی به عنوان ابزاری جهت برقراری ارتباط در حال افزایش است. زیرا بسته بندی همانند دیگر عناصر ارتباطات بازاریابی از اهمیت بالایی برخوردار است. بسته بندی یک فاکتور کلیدی در فرآیند تصمیم گیری مشتری است زیرا می تواند جهت اخذ تصمیمات حقیقی در فروشگاه، با برقراری ارتباط با مشتری کمک شایانی به او کند.
در بحث صادرات سیب زمینی نیز کیفیت و نوع بستهبندی در کشورهای واردکننده مورد توجه قرار میگیرد، بنابراین باید با ارتقای کیفیت سیبزمینی و خلاقیت در نوع بستهبندی آن میزان صادرات این محصول را افزایش داد.
نگهداری سیب زمینی:
دمای نگهداری، تأثیر قابل توجهی را بر روی طول عمر سیب زمینی خواهد گذاشت. زمانی که سیب زمینی خام را بین دمای ۴۳ تا ۵۰ درجه فارنهایت، معادل ۶ تا ۱۰ درجه سانتی پایه نگهداری می کنید، می توانید چندین ماه بدون اینکه خراب شوند، آن ها را انبار کنید. این میزان دما، از دمای یخچال، کمی گرم تر است و می توان این محدوده دمایی را در انبارها و زیرزمین ها فراهم کرد. ذخیره کردن سیب زمینی در این چنین شرایطی، می تواند جوانه زدن سیب زمینی را که یکی از اولین علائم پوسیدگی و فاسدشدن آن می باشد به تأخیر بیاندازد.
طبق یک تحقیق، نگهداری سیب زمینی در دمای سرد، در مقایسه با دمای اتاق، می تواند به میزان چهار برابر، به عمر سیب زمینی اضافه کند. نگهداری سیب زمینی در دماهای پایین نیز باعث می شود که مقدار ویتامین سی موجود در آن، بیشتر حفظ شود.
خشک نگه داشتن سیب زمینی ها به این دلیل است که شستن آن ها، میزان رطوبت را افزایش می دهد و به رشد قارچ ها و باکتری ها کمک می کند. تا زمانی که قصد استفاده از آن ها رادارید دست نگه داشته و سپس آن ها را بشورید و با برس تمیز اگر در مورداستفاده از آفت کش ها نگرانی دارید، با محلول ۱۰ درصد سرکه یا نمک، می توانید بیش از دو برابر میزان شستشو با آب، این آلودگی را از بین ببرید. همچنین، سیب زمینی ها را از سایر محصولات، دور نگه دارید. بسیاری از میوه ها و سبزیجات، هنگامی که می رسند، گاز اتیلن از خود آزاد می کنند که به نرم ماندن میوه ها و افزایش میزان قند آن ها کمک می کند. اگر سیب زمینی در مجاورت این میوه های رسیده نگهداری شوند، باعث جوانه زدن و نرم شدن سیب زمینی های خام می گردد. بنابراین، سیب زمینی را در نزدیکی میوه ها و سبزیجات به خصوص موز، سیب، پیاز و گوجه فرنگی نگهداری نکنید، زیرا مقدار نسبتاً زیادی اتیلن را آزاد می کنند. البته این درحالی است که هیچ مطالعه ای نشان نداده است که سیب زمینی را تا چه میزانی باید از میوه ها یا سبزیجات رسیده دور نگه داشت.
نور خورشید یا نور فلورسنت، بر روی پوست سیب زمینی اثر می گذارد و باعث تولید کلروفیل می شود و پوست سیب زمینی را به رنگ سبز ناخوشایندی تبدیل می کند. کلروفیلی که باعث سبز شدن پوست سیب زمینی می شود، ضرری ندارد، اما قرار گرفتن در معرض نور آفتاب می تواند منجر به تولید مقادیر زیادی مواد شیمیایی سمی به نام سولانین شود. بسیاری از مردم، سیب زمینی های سبز شده را به دلیل سطح بالاتری از سم سولانین، دور می ریزند. سولانین مزه تلخی را در سیب زمینی ایجاد می کند و در افرادی که نسبت به آن حساسیت دارند باعث احساس سوزش در دهان یا گلوی آن ها می شود. همچنین اگر در مقادیر بالایی استفاده شود، می تواند سمی باشد و سبب تهوع، استفراغ و اسهال شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر به این سایت مراجعه بفرمایید.
با توجه به اهمیت انبارداری میوه ها و به منظور کاهش ضایعات، رعایت نکات فنی در برداشت و انبارداری مرکبات از سوی باغداران را از اولویت های مهم می باشد.
لازم است میوه ها دو هفته قبل از رسیدن کامل با حدود 90 درصد تغییر رنگ برداشت گردد و صبح زود که شبنم بر روی میوه نشسته است، از چیدن میوه خودداری شود.
چیدن میوه ها بایستی با استفاده از دستکش نخی صورت گرفته و میوه های چیده شده به آرامی جابجا شوند و در صورت زخمی شدن بعضی از میوه ها، آن ها را از بقیه جدا کرده و در انبار نگهداری نشوند.در این حالت راه نفوذ ساپروفیت ها به میوه ها باز شده و در دمای انبار ممکن است شاهد پوسیدگی ها باشیم.
میوه های چیده شده نبایستی زیر نور آفتاب قرار گیرند بلکه به سرعت به مکان سایه منتقل گردند ،حدود یک ماه قبل از چیدن میوه ها، سمپاشی درختان با قارچکش مناسب، خاصیت انبارداری میوه ها را تا حدود بسیار زیادی افزایش می دهد. در ضمن بعد از ضد عفونی، میوه ها باید در سایه خشک و سپس به انبار منتقل شوند.
در ضمن رعایت اصول فنی در ساخت انبار، باغداران بایستی از کیسههای راشل (توری بستهبندی) برای انبار کردن میوه ها استفاده کنند (نهایتا سه ردیفه به منظور تردد هوا در بین میوه ها) و نیز انبار نگهداری میوه مرکبات بایستی اختصاصی باشد و از نگهداری سایر محصولات و ادوات در زمان انبار داری خودداری گردد.
کف و دیوارها بایستی بتنی و سقف عایق بندی بوده و قبل از ورود میوه ها کف و دیوارها با آب گرم شستشو شوند.
دستگاه تهویه باید روی دیوار و روبروی درب انبار نصب گردد ، جهت خشک نگه داشتن فضای انبار و تخلیه روزانه گازهای مضر حاصل از تنفس میوه ها، نیمه شب ها به مدت چند ساعت تهویه روشن گردد تا هوای خنک شب به داخل انبار منتقل گردد، تا درجه حرارت توریهای بسته بندی بالایی و پایینی متعادل گردد.
نصب رطوبت سنج و دماسنج نیز در انبار ضروری است، ردیف کیسههای راشل در امتداد درب انبار و تهویه چیده شوند تا عمل تهویه به سهولت انجام شود.
درجه حرارت مناسب برای پرتقال 7 - 3 درجه سانتیگراد و رطوبت 90 - 85 درصد و درجه حرارت مناسب نارنگی 3 - 1 درجه سانتیگراد و رطوبت 90 - 85 درصد باشد و در صورت کاهش رطوبت انبار ظرف آب در کف انبار قرار داده شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر به این سایت مراجعه بفرمایید.
پلی اتیلن از انواع پلیمرهای گرمانرم میباشد بدین معنا که این ماده با رسیدن به نقطه ذوب خود به حالت مایع و با رسیدن به نقطه انجماد به حالت جامد تبدیل میشود. پلی اتیلن سنتز شیمیایی اتیلن است که معمولا از ترکیب نفت خام و گازهای طبیعی به وجود میآید. برخی از نام های غیر رسمی آن polythene یا polyethylyne میباشد، علاوه بر این به اختصار PE نیز نامیده میشود. پلیاتیلن اکثرا در جهت ساخت ترکیبات پلاستیکی استفاده میشود تا به صورت خالص مورد استفاده قرار گیرد.
پلیاتیلنها خانوادهای از گرمانرمها میباشند که از طریق پلیمریزاسیون گاز اتیلن (C2H4) بدست میآیند. از طریق کاتالیست و روش پلیمریزاسیون این ماده میتوان خواص مختلفی همچون چگالی، شاخص جریان مذاب (MFI)، بلورینگی، درجه شاخهای و شبکهای شدن، وزن مولکولی و توزیع وزن مولکولی را در آنها کنترل کرد. پلیمرهای با وزن مولکولی پائین را به عنوان روان کننده(Lubricant) به کار میبرند. پلیمرهای با وزن مولکولی متوسط واکسهایی امتزاج پذیر (مخلوط پذیر) با پارافین میباشند و نهایتا پلیمرهایی با وزن مولکولی بالاتر از ۶۰۰۰ در صنعت پلاستیک بیشترین حجم مصرف را به خود اختصاص میدهند. پلی اتیلن شامل ساختار بسیار سادهای است، به طوری که ساده تر از تمام پلیمرهای تجاری میباشد . یک مولکول پلی اتیلن زنجیر بلندی از اتمهای کربن است که به هر اتم کربن دو اتم هیدروژن چسبیدهاست.
انواع پلی اتیلن
طبقهبندی اتيلنها بر اساس دانسيته آنها صورت میگيرد. كه در مقدار دانسيته اندازه زنجير پليمر و نوع و تعداد شاخههای موجود در زنجير دخالت دارد.
-LDPE یا پلی اتيلن سبك
اين پلياتيلن داراي زنجيري شاخه دار است. بنابراين زنجيرهاي LDPE نميتوانند بخوبي با يكديگر پيوند برقرار كنند و داراي نيروي بين مولكولي ضعيف و استحكام كششي كمتري است اين نوع پلي اتيلن معمولاً با روش پليمريزاسيون راديكالي توليد ميشود از خصوصيات اين پليمر انعطاف پذيري و امكان تجزيه بوسيله ميكرو ارگانيها است.
-LLDPE یا پلی اتيلن خطي با دانسيته پايين
اين پلي اتيلن يك پليمر خطي با تعدادي شاخههاي كوتاه است و معمولاً از كوپليمريزاسيون اتيلن با آلكنها بلند زنجير ايجاد ميشود.
MDPE یا پلي اتيلن با دانستيه متوسط است و در توليد لولههاي پلاستيكي و اتصالات لولهكشي معمولاً از MDPE استفاده ميشود.
-HDPE یا پلی اتيلن سنگين
اين پلي اتيلن داراي زنجير پليمری بدون شاخه است. بنابراين نيروي بين مولكولي در زنجيره بالا و استحكام كششي آن بيشتر از بقيه پلي اتيلنها است. شرايط واكنش و نوع كاتاليزور مورد استفاده در توليد پلي اتيلن سنگین HDPE موثر است. براي توليد پلي اتيلن بدون شاخه معمولاً از روش پليمريزاسيون با كاتاليزور زيگلر ـ ناتا استفاده ميشود.
كاربرد پلی اتیلن ها
پلی اتيلن كاربرد فراوانی در توليد انواع لوازم پلاستيك مورد استفاده در آشپزخانه و صنايع غذايي دارد. از LDPE در توليد ظروف پلاستيكي سبك و همچنين كيسههاي پلاستيك استفاده ميشود. LDPE در توليد ظروف شير و مايعات و انواع وسايل پلاستيكي آشپزخانه كاربرد دارد. در توليد لولههاي پلاستيكي و اتصالات لولهكشي معمولاً از MDPE استفاده ميكنند.
LLDPE بدليل بالا بودن ميزان انعطاف پذيري در تهيه انواع وسايل پلاستيكي انعطاف پذير مانند لولههايي با قابليت خم شدن كاربرد دارد. اخيرا پژوهشهاي فراواني در توليد پلي اتيلن هايي با زنجير بلند و داراي شاخههاي كوتاه انجام شده است. اين پلي اتيلنها در اصل HDPE با تعدادي شاخههاي جانبي هستند اين پلي اتيلنها تركيبي استحكام HDPE و انعطاف پذيري LDPE را دارد.
وقتی هیچ شاخهای در مولکول وجود نداشته باشد آن را پلی اتیلن خطی (HDPE) مینامند. پلیاتیلن خطی سختتر از پلیاتیلن شاخهای است اما پلی اتیلن شاخهای آسانتر و ارزانتر ساخته میشود. شکل این پلیمر بسیار کریستالی شکل است. پلی اتیلن خطی محصول نرمالی با وزن مولکولی ۲۰۰۰۰۰ تا۵۰۰۰۰۰ است که آن را تحت فشار و دماهای نسبتاً پائین پلیمریزه میکنند. پلی اتیلنی نیز وجود دارد که چگالی آن مابین چگالی این دو پلیمر است یعنی در محدوده ۹۲۶/۰ تا ۹۴۰/۰؛ و آن را پلی اتیلن نیمه سنگین یا متوسط مینامند.
در صنعت تولید شبکه و کیسههای توری بافت راشل از مواد پلیاتیلن سنگین (HDPE) استفاده میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به این سایت مراجعه بفرمایید.
اسپر آماده کاشت
اسپر قارچ را نمیتوان مستقیما کاشت زیرا امکان دارد همراه با اسپر قارچ تعداد زیادی قارچهای سمی وجود داشته باشد. بنابراین بایستی از اسپر آماده کاشت به نام اسپون که در محیط کاملا استریل ، محفوظ و سلکته شده رشد کرده و به حالت خواب در آوردهاند استفاده نمود. طرز عمل و تهیه آن بدین ترتیب است که اسپر قارچ خالص شده را در محیط کاملا استریل آزمایشگاه قبلا پرورش داده، بطوری که میسلیوم قارچ رشد خود را شروع نماید. سپس آنرا در حالت عقیم برده و مانع رشد بیشتر آن میشوند و در محیط کاملا استریل و محفوظ به نام اسپون قارچ به فروش میرسانند.
طرز کاشت اسپون
یک قطعه اسپون را که در محیط بسته و کاملا استریل محفوظ است باز کرده و به دوازده قطعه کوچک تقسیم نموده و قبلا سطح خاک بستر را به فاصله 25 سانتیمتر ، قطعه چوبهای در خاک بستر فرو برده و علامت گذاری کنید. در محل هر سوراخ قسمتی از خاک را تا عمق 5 سانتیمتر با وسیلهای خارج کرده و با دست چپ یک قطعه اسپون به جای آن گذاشته و روی آنرا میپوشانند. بطوری که عمق کاشت 5 - 3 سانتیمتر از سطح خاک باشد و به همین ترتیب پیش میروند تا کلیه بستر کاشت شود.
پوشاندن سطح بستر
ده تا چهارده روز بعد از تاریخ کاشت اسپون ، بایستی سطح کشت را بوسیله یک لایه دو سانتیمتری خاک استریل شده پوک و منفذدار پوشانده و کاملا آنرا مسطح و یکنواخت نمود. در این موقع درجه حرارت بستر بایستی 15.5 درجه باشد. باید توجه داشت که در موقع روکش کردن بستر ، اسپونها باید رشد خود را شروع کرده باشند و میسلیوم قارچ در اطراف محلی که اسپون کاشته شده رشد نموده و گسترش پیدا نموده باشند. در این موقع بوی مطبوع قارچ در محوطه و در محل بستر به مشام میرسد.
در این موقع باید کاملا دقت شود تا به هیچ وجه ، بستر کشت تکان نخورد و جابجا نشود و مخصوصا اگر تخته کف و طبقات شکم داده و یا قدرت نگهداری بستر خاک را نداشته باشد میسلیوم قارچها پاره شده و تمام محصول از بین میرود. پس از پوشش نمودن سطح بستر ، میسلیوم رشد سریع خود را شروع کرد و برای تسریع در رشد میسلیوم ، درجه حرارت محیط بایستی بین 16 - 14 درجه باشد. در صورتی که درجه حرارت محیط کشت خیلی بالا باشد، بکار بردن آهک در مخلوط خاک پوشش بستر صلاح نمیباشد.
شرایط برای پرورش و رشد قارچ
تهویه
تهویه در محیط اتاق کشت باید بطور یکنواخت انجام شود و نبایستی روی سطح کشت را بیش از حد نیاز هوا داد و تهویه در کلیه نقاط اطاق بطور یکنواخت باشد.
درجه حرارت
چنانچه درجه حرارت بستر کشت به کمتر از 14 درجه برسد و درجه حرارت محیط اطاق به حدود 7 درجه برسد بایستی اطراف بستر را با پارچه ضخیم پوشاند تا مانع تبادل حرارت به محیط شود. برای سرعت رشد قارچ میتوان درجه حرارت محیط را به 14.5 درجه رساند و میزان تهویه را بالا برد ولی باید دقت شود که جهت حرکت هوا به طرف سطح قارچ نباشد.
رطوبت هوا و آبیاری در موقع تشکیل قارچ ، محیط اطاق احتیاج به رطوبت دارد. بطور متوسط بهترین درجه رطوبت برای کشت بین 80 - 70 درصد میباشد. چنانچه درجه رطوبت هوا از این مقدار کمتر شود سطح کلاهکها ترک برداشته یا سطح کلاهک قارچ لکدار میشود. علاوه بر این سطح بستر خشک شده و احتیاج به آبیاری بیشتری دارد. برای تقلیل میزان رطوبت هوا لازم است در نقاط مختلف اطاق ، رطوبت سنجهای کار گذاشته شود و بطور مرتب مورد بازدید قرار گیرد. در صورتی به علت خشک شدن خاک سطح بستر ، احتیاج به آبیاری است. بایستی بوسیله غبار پاش روی سطح خاک آن هم به حدی که آب در سطح بستر جریان پیدا نکند و یا در یک جا جمع نشود آبپاشی کنید. آبیاری را با آب خالص و با درجه حرارت 32 درجه و بسیار بااحتیاط انجام دهید.
تقویت خاک بستر
پس از آنکه قارچها بزرگ شده و نزدیک به برداشت شوند میتوان روی سطح بستر کود مایع پاشید ولی باید دقت نمود که روی کلاهک قارچ پاشیده نشود این عمل در بالا بردن میزان محصول بسیار موثر است.
برداشت محصول به محض آنکه رشد قارچ به حد کافی رسید و تاج آن شکل کامل خود را پیدا نمود بایستی قارچهای رسیده را جمع آوری نمود و بطور مرتب در طول بستر کشت ، بررسی کرد و قارچهای رسیده را جمع آوری کرد. قارچهایی که ترک برداشته و چتر آن باز شده باشد ارزش بازاریابی ندارند. علاوه بر این وزن آن کم میشود و همچنین قارچهایی که زودتر از موقع چیده شوند وزن آنها سبک بوده و از قارچهای درجه دو محسوب شده و ارزش غذایی کمتری دارد.
در موقع جمع آوری نباید از سبدهای بزرگ برای این منظور استفاده نمود. زیرا فشار قارچهای روی سبد موجب میگردد که قارچهای زیرین خراش برداشته و سیاه شوند برای جمعآوری قارچ ، کافی است کلاهک را در دست گرفته و یک پیچ به آن داده تا پایه آن از زمین جدا شود و بلافاصله ساقه کثیف و آلوده را با چاقوی تیز قطع کرد. و قارچ تمیز را داخل سبد گذاشته و حتیالمقدور جمع آوری با دستکش انجام گیرد. بهره برداری هر 15 روز یکبار انجام میگیرد و این برنامه مدت دو تا سه ماه به طول میانجامد.
بسته بندی
قارچهای چیده شده را به اطاق سرد و خنک انتقال داده و در اسرع وقت نسبت به درجه بندی آن اقدام نموده و قارچهای لکدار و ناقص و کج و ناجور را جدا کرده و برای مصارف تهیه پودر فرستاده و قارچهای سالم را در بستههای درجه یک و درجه دو به بازار عرضه کنید.
بهترین موقع برای پرورش قارچ در خانه بین ماههای مهر تا آذر است ولی چنانچه امکانات تهویه هوا و متعادل نمودن درجه حرارت محیط محل پرورش وجود داشته باشد میتوان کشت قارچ را در ماههای دیگر سال تعمیم داد. بطور کلی طرز پرورش قارچ مخصوص به خود آن است و میتوان آن را در محیط تاریک پرورش داد و به جز نور مستقیم آفتاب ، هر مقدار نور را تحمل میکند. در هر صورت در محل پرورش قارچ علاوه بر آنکه ، بایستی تهویه هوا به خوبی انجام گیرد، درجه هوای محیط پرورش نیز باید بین 15 - 10 درجه نگهداری شود. علاوه بر این محل پرورش بایستی کاملا تمیز ، قابل شستشو و فاقد درز یا محلی برای پرورش باکتریها ، ات و قارچهای مضر باشد.
اتاق پرورش قارچ
عرض اطاق پرورش بایستی به حدی باشد که بتوان از راهروهایی که برای آن تعبیه میگردد، به راحتی عبور نمود. (حدود 70 سانتیمتر) عرض طبقات پرورش قارچ را نیز حداکثر 0 سانتیمتر در نظر میگیرند تا بتوان از دو طرف به وسط بستر قارچ دسترسی پیدا نمود و چنانچه طبقات پرورش قارچ در کنار دیوار باشد عرض آنرا حداکثر 90 سانتیمتر قرار میدهند. همچنین میتوان قارچ را در جعبههای چوبی در اندازه 60 در 90 سانتیمتر و عمق 20 تا 25 سانتیمتر پرورش داد. طبقه بندیها معمولا در طول اطاق پرورش انجام میگیرد.
روی سطح زمین نبایستی طبقهای مستقر نمود، حداقل فاصله بین طبقه اول تا کف زمین 15 سانتیمتر و فاصله هر طبقه از هم 60 سانتیمتر میباشد. بطور معمول برای پرورش قارچ در خانه فقط سه طبقه در نظر میگیرند و چنانچه اطاق به حد کافی وسیع باشد یک ردیف در طول اطاق در مجاور دیوار و یک طبقه (دو طرفه) در وسط و یک طبقه در طرف دیگر اطاق قرار میدهند بطوری که دو راهرو به عرض 70 سانتیمتر در دو طرف طبقه وسط ، 0 سانتیمتر باشد.
نحوه آماده سازی کود
چنانچه محل پرورش قارچ محدود و کوچک باشد میزان احتیاج به کود متناسب می باشد. لذا ترجیح داده میشود یک محوطه بتونی به ابعاد 1.5 متر ساخته و در مجاور آن محلی برای خروج آب مازاد کود در نظر بگیرند که فاضلاب را بتوان داخل سطل یا یک مخزن بتونی کوچک به ابعاد 40 سانتیمتر وارد نمود. کف مخزن اصلی را به ضخامت 15 سانتیمتر کاه ریخته و روی سطح کاه یک جعبهای به ابعاد یک متر از جنس تور سیمی ضخیم که شبکه سوراخهای آن 0.5 سانتیمتر باشد طوری قرار میدهند که از هر طرف با دیواره مخزن بتونی 25 سانتیمتر فاصله داشته باشد و اطراف این توری را از کاه پر نموده و داخل توری را کود اضافه کرد.
تهیه بستر برای پرورش قارچ
بهترین ماده برای پرورش قارچ ، پهن اسبی و کاه میباشد. برای تهیه کود جهت پرورش قارچ مقداری پهن اسبی و کاه را مخلوط نموده و در ابعاد مناسبی در حدود 3 متری آنرا انبار نموده و آنها را روی هم بخوبی میکوبند. تا متراکم شود بطوری که از نفوذ باران به داخل آن جلوگیری گردد. پس از مدتی کوتاه عملیات تخمیر داخل توده کود شروع میشود و درجه حرارت محیط کود بالا میرود. همچنین میتوان قبل از توده کردن کود مقداری آهک در حدود یک پنجم حجم پهن به آن اضافه و کاملا مخلوط کنید. سپس آنرا توده نمود.
این عمل باعث میگردد که عمل تخمیر به تعویق بیافتد و در عین حال آمونیاک تولید شده را جذب و علاوه بر آن مقداری از رطوبت اضافی کود را جذب نماید. بعد از سه روز مجددا این توده را برگ و هوا داده و آنرا مانند دفعه اول ، انباشته و روی آنرا بکوبید. سطح آنرا شیب دهید تا آب باران به داخل آن نفوذ نکند و این عمل به فاصله 4 - 2 روز ، چهار تا شش مرتبه باید تکرار گردد. لازم به یادآوریست که چنانچه در مرحله اول به کود ، آهک داده شده فاصله برگردان کود چهار روزه و در صورتی که آهک داده نشده باشد فاصله برگردان کود دو روز میباشد.
باید توجه داشت که بایستی دقت و مراقبت در نگهداری میزان رطوبت و حرارت داخل توده به عمل آید. زیرا هر اندازه مقدار رطوبت پهن زیاد باشد، محیط داخل کود ، اسیدی شده و کود غیر قابل استفاده میگردد. بخصوص در موقع برگردان کردن کود ، چنانچه مشاهده شود که کود بسیار خشک است، بایستی مقدار کمی غبار آب روی آن پاشید، از علائم مشخصه میزان رطوبت کود، آزمایش آنست، چنانچه مقداری کود را در دست بفشارید، نبایستی قطرات آب ، از لای انگشتان بچکد و فقط کافی است در اثر فشار به کود ، کف دست تر بشود. پس از آماده شدن بایستی اطاق پرورش را مجهز نمود.
طرز کاشت قارچ در اتاق پرورش
پس از آماده شدن کود آنرا به داخل سالن انتقال داده و روی سطح هر ردیف به ضخامت 15 سانتیمتر کود را گسترده و سطح آنرا کاملا مسطح مینمایند و این عمل را بایستی خیلی به سرعت و بدون آنکه کود حرارت خود را از دست بدهد انجام داد. پس از تکمیل و انجام کار کلیه درها و منافذ را بسته و مدت چهار روز کود را بحالت خود واگذار کنید تا درجه حرارت کود و محیط اطاق بالا برود و حدود 54 تا 60 درجه برسد و این حرارت به مدت 30 -48 ساعت ثابت باقی بماند، بعد از آن درجه حرارت کود پائین آمده و به 54 درجه میرسد.
این عمل را عرق کردن محیط کشت مینامند در حقیقت در این حرارت قسمت اعظم از محیط در اثر حرارت زیاد ضد عفونی شده و لارو ات و غیره از بین میروند. از این تاریخ به بعد تا مدت 5 روز درجه حرارت محیط بستر 10 - 12 درجه پایین میآید تا آنکه درجه حرارت به 23 الی 24 درجه میرسد. این درجه حرارت برای کاشت قارچ مناسب
خواهد بود.
ازدیاد
درخت خرمالو از طریق تکثیر غیرجنسی کمتر کشت میگردد و تقریباً تمام درختان خرمالو از طریق کشت بذر خرمندی کاشته میشوند. خرمندی همان خرمالوی ریز است که میوه آن قابل خوردن نیست. پس از رسیدن، میوهها را جمعآوری کرده و بذر آنها را گرفته و جهت کاشت آماده میکنند. در آذر یا دی ماه بذر به صورت پُر (فشرده) کشت میگردد که پس از رفع سرما و یخبندان بذر جوانه زده و از خاک خارج میشود.
در سال اول، نهال رشد کرده و در سال دوم در فصل خزان یا اسفند ماه نهال با فاصله مناسب در خزانه دوم کشت میگردد. در سال سوم، در فصل بهار حدود 15 تا 25 فروردین ماه روی نهال عمل پیوند شکمی انجام میگیرد. پیوندکها در سال سوم رشد میکنند و در پایان سال سوم در فصل خزان یا اسفند ماه قابل انتقال به زمین اصلی هستند. بهتر است پرورش دهندگان نهال پیوندی را از مکانهای مطمئن تهیه نمایند، چون تولید نهال پیوندی تقریباً مشکل است و یکی از دلایل قیمت بالای نهال پیوندی خرمالو همین مورد است. در زمان کاشت درخت خرمالو نکات ذیل بایستی مورد توجه قرار گیرند:
1- زمان کاشت خرمالو پیوندی حدود 15 اسفند ماه است. چنانچه زودتر جهت کشت اقدام شود، احتمال بروز سرمازدگی نهال زیاد است، چون به عمل جابهجایی حساس است .
2- نهال پیوندی در موقع کاشت حتماً تا همان محلی که در خزانه زیر خاک بوده در محل کاشت در زیر خاک قرار گیرد. نکته قابل اهمیت این است که عمیق کاشتن نهال و سطحی کاشتن هر دو مضر است .
3- در زمان کاشت از دادن هرگونه کود حیوانی و کود شیمیایی خودداری شود. عمل تقویت از سال دوم شروع شود که بهتر است از همان ورز استفاده گردد .
4- پس از کاشت، عمل آبیاری یک نوبت انجام شود و تا نهال خرمالو جوانه نزده است، آبیاری دوم صورت نگیرد .
5- از سال دوم عمل سربرداری و هرس فرمدهی طی دو تا سه سال انجام گیرد .
بعد از کاشت نهال خرمالو در محل اصلی، بعد از سال دوم باید عمل کوددهی و تقویت انجام گیرد. در سالهای بعدی باید به این نکته توجه کرد که میوه خرمالو روی شاخههای یک ساله است؛ یعنی در فصل خزان اگر هرسی صورت گیرد، شاخه سال قبل که محل تولید میوه است نبایستی حذف شود .
درخت خرمالو در فصل بهار به آب کمتری نیاز دارد و در فصل تابستان با گرم شدن هوا نیاز به آب بیشتری دارد .
بعضی از پرورش دهندگان از ریزش خرمالوهای تازه تشکیل شده در فصل بهار شکایت دارند که علت آن آفت یا بیماری نیست، بلکه چون درخت خرمالو به میزان زیادی گل تولید میکند و اگر شرایط مناسب باشد تمام گلها تبدیل به میوه میشود، پس از تشکیل میوه چون درخت توان نگهداری و تغذیه تمامی میوهها را ندارد، چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت نشده باشد حدود 50 درصد میوهها در حالت فندقی ریزش دارد. اما چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت شده باشد، میزان ریزش میوه در فصل بهار کمتر است. به هر حال درخت خرمالو آن مقدار میوه را که میتواند تغذیه کند، نگه میدارد و اضافی آن ریزش دارد.
آفات و امراض درخت خرمالو
مگس سفید و تریپسها به پوست میوه خرمالو صدمه زده و موجب بدرنگ شدن میوه خرمالو میگردند. آبیاری بیش از حد نیز موجب فاسد شدن ریشه گیاه میگردد. حیوانات موذی مانند موش نیز به ریشه درخت خرمالو صدمه وارد میآورند.
زود گلدهی، ریزش محصول و ترک خوردن میوه در اطراف کاسبرگ و آفتاب سوختگی میوه از امراض درخت خرمالو محسوب میشود. ریزش میوه پدیدهای طبیعی در درختان میوه ازجمله خرمالو است و در عین حال تغذیه گیاه خرمالو با کود پوسیده حیوانی به مقدار کافی از ریزش میوه به نحو موثری جلوگیری مینماید.
ارقام خرمالو
* خرمالو دارای ارقام گس astringent و غیرگسnon- astringent است که از نظر اندازه، شکل و مزه بسیار متفاوت هستند.
گردهافشانی باغات خرمالو
گیاه خرمالو هم از طریق گردهافشانی و هم از طریق بکرزایی، تولید میوه مینماید، ولی بر اساس مطالعات انجام شده، تولید میوه از طریق بکرزایی، موجب ریزش مداوم محصول میگردد و گردهافشانی عملکرد برداشت میوه را افزایش میدهد و از ریزش مداوم محصول جلوگیری مینماید.
بر اساس مطالعات انجام شده در کشور استرالیا، گردهافشانی از طریق ات بهویژه زنبور عسل صورت میگیرد و نیاز به گردهافشانی مکانیکی نیست. بیشتر تولیدکنندگان و پرورشدهندگان خرمالو در کشور استرالیا، از گونههای خرمالو ماده استفاده مینمایند. زنبور عسل از نژاد اروپایی mallifera و دیگر گونههای بومی استرالیایی زنبور عسل مانندTrigona spp دارای عملکرد بالایی در گردهافشانی هستند. با نصب کندو زنبور عسل در درون باغات خرمالو به ازاء 3 تا 2 کندو در هر هکتار میتوان بیشترین عملکرد تولید محصول را به دست آورد. متوسط تولید خرمالو در این کشور در هر هکتار 35 تن است. خرمالو تولید شده در استرالیا به غیر از مصرف داخلی به کشورهای اروپایی، سنگاپور، تایلند و ژاپن صادر میگردد.
در مناطق نیمه گرمسیر کشور استرالیا، گلدهی درختان خرمالو 35 روز بعد از سپری شدن فصل سرما رخ میدهد. چنانکه فصل سرما به طور معمول تداوم یابد، بعد از 70 روز گلها ظاهر میگردند. درجه حرارت مطلوب بین 12 تا 17 درجه سانتیگراد برای جوانه زدن غنچه و 27 تا 32 درجه سانتیگراد برای تولید غنچه مطلوب است. بعد از یک الی دو هفته از زمان تولید گل باید گردهافشانی صورت پذیرد. زمان گردهافشانی هنگامی است که 5 الی 10 درصد شکوفهها ظاهر شده باشند. زنبور عسل فقط شکوفهها را مورد هجوم قرار داده و از نشستن بر قسمتهای دیگر درخت خودداری مینماید. زمان برداشت خرمالو در کشور استرالیا در ماههای آبان و آذر است.
برداشت و انبارداری محصول خرمالو
مناسبترین روش برداشت خرمالو، چیدن میوه از درخت و هنگامی است که سفت، رسیده و همراه با کاسه گل است.
درجه حرارت بهینه برای نگهداری محصول خرمالو صفر درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی محل نگهداری میوه خرمالو 90 تا 95 درصد است. انبارداری و حملونقل آسان خرمالو از مزیتهای این محصول است. میتوان محصول خرمالو را بیش از سه ماه نگهداری و به بازارهای مصرف عرضه نمود.
سیستم های آبیاری
سیستم آبیاری سنترپیوت به دلیل هزینه کارگری کم ، انعطاف پذیری زیاد ، راحتی اجرا و بهره برداری آسان ، یک سیستم آبیاری انتخابی درامر کشاورزی است . وقتی که سیستم سنترپیوت درست طراحی شود و به پخش کننده های آب با راندمان بالا تجهیز شود ، می تواند در منابع پردازش خود( آب ، انرژی ، زمان ) صرفه جویی نماید . از انواع مختلف این پخش کننده ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
حالت پخش اسپری در ارتفاع متوسط mid-elevation spray application ، حالت پخش اسپری در ارتفاع کم( low-elevation spray applicator ) و حالت پخش دقیق با انرژی کم( low energy precison application).
حالت آبیاری موضعی زیرسطحی (subsurface drip irrigation ) ، به علت راندمان بالا با روش های ذکر شده قابل قیاس است.راندمان یکنواختی بالای آبیاری که منجر به تولید محصول و راندمان آب مصرفی بالا می شود ، بهترین وسیلة مقایسه روش های آبیاری برای مناطق و محصولات ویژه می باشد .
در آزمایشات مختلف محققان روشهای آبیاری LEPA ، MESA ، LESA ، SDI با 5 نرخ آبیاری ناقص(I0 ، I25 ، I50 ، I75 و I100) به صورت نسبت آب تهیه شده به مقدار آبیاری کامل برای گیاهان مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرد ،که نرخ آبیاری کامل بر اساس ET پتانسیل محاسبه شده از ET گیاه مبنا و اعمال ضریب گیاهی محل تعیین می گردد.
براساس مطالعات انجام یافته عملکرد محصول و راندمان آب مصرفی( WUE ) در نرخ های I25 و I50 تحت روش SDI بیشتر از دیگر روش های آبیاری است و در روش LEPA معمولاً بیشتر از Spray ، اما از SDIکمتر می باشد . روند روش ها در نرخ I100مع بوده و عملکرد محصول و WUE در روش Spray بیشتر از LEPA و SDI می باشد . در نرخ آبیاری I75، نیز این مطلب صادق است .
کاهش محصول در آبیاری های کامل در نتیجة راناف سطحی برای روش LEPA و نفوذ عمقی برای SDI می باشد . در روش SDI با کاربرد مقادیر کمتر آبیاری نفوذ کاهش می یابد و تبخیر نیز با کاهش سطح خیش شده کاهش می یابد و فقط آبی که به بالا حرکت می کند تبخیر می شود.
هنگامی که روش LEPA با تدابیری از قبیل شیب کمتر از1 درصد ، کشت دایره ای ، ایجاد خاکریز فارو ، کنترل رطوبت خاک و برنامة آبیاری مناسب همراه باشد، بیش از 95 درصد آب در اختیار گیاه قرار خواهد گرفت .مدیریت راندمان بالای آبیاری Spray نیز شامل کاربرد نازل هایی با قطرات آب درشتتر ، اجرای نسبتاً کند پیوست برای تهیة آب کاربردی عمیق تر و اجتناب از آبیاری اسپری در شرایط باد شدید می باشد.
تانسیومتر : اندازه گیری پتانسیل ماتریک با وسایل ساده ای به نام تانسیومتر انجام می شود . تانسیومترها یا از نوع جیوه ای هستند و یا از نوع فی . تانسیومتر جیوه ای ، لوله ساده و خمیده ای است پر از آب که یک طرف آن منتهی به کلاهک سرامیکی است . طرف دیگر لوله وارد یک مخزن جیوه می شود . حال اگر کلاهک سرامیکی در داخل یک خاک قرار گیرد ، پس از مدتی توازن پتانسیل رطوبتی بین آب داخل تانسیومتر و آبی که در بیرون از آن در داخل خاک وجود دارد برقرار می گردد . برقراری تعادل با وارد شدن یا خارج شدن آب به داخل لوله تانسیومتر از طریق کلاهک آن که نسبت به آب نفوذپذیر است انجام می شود . اگر خاک خشک باشد ، آب را از داخل تانسیومتر به طرف خود خواهد کشید . در این وضعیت خلا ایجاد شده در داخل تانسیومتر موجب می شود که در طرف دیگر لوله ، جیوه صعود می نماید . مقدار بالا آمدن جیوه متناسب با پتانسیل آب در خاک خواهد بود .
تانسیومترهای جیوه ای بیشتر در کارهای آزمایشگاهی و تحقیقی مورد استفاده می باشند و چون کاربرد آنها در صحرا مشکل است در عمل از نوعی دیگر از تانسیومترها با نام تانسیومتر فی استفاده می شود . این تانسیومترها نیز اساسا مشابه تانسیومترهای جیوه ای هستند با این تفاوت که در آنها به جای خلاء سنج جیوه ای از یک خلاءسنج فی استفاده شده است تا حمل و نقل آن ساده باشد .
تانسیومتر فی از یک لوله پر آب تشکیل شده است که قسمت پایین آن از یک کلاهک سرامیکی درست شده و قسمت بالای آن مسدود است ، به طوری که اگر آب از کلاهک سرامیکی خارج شود در داخل لوله خلاء ایجاد می شود . به همین منظور در کنار لوله تانسیومتر ، خلاءسنجی به آن متصل است که قادر می باشد مقدار خلاء یا فشار منفی را اندازه گیری کند . اگر کلاهک سرامیکی در داخل خاک قرار گیرد با خروج یا ورود آب به تانسیومتر تعادل پتانسیلی بین آب داخل و خارج تانسیومتر براقرار می شود . بنابراین با تعادل پتانسیل رطوبتی بین آب داخل و خارج کلاهک ممکن است مقداری آب از لوله تانسیومتر خارج شود که این عمل باعث ایجاد خلاء و کاهش فشار در لوله می شود . مقدار خلاء یا فشار منفی توسط خلاءسنج قابل قرائت است . معمولا درجه بندی خلاءسنج بین 0 تا 100 بوده که هر کدام از درجات آن معادل 10 سانتی متر فشار منفی است . بنابراین اگر عقربه خلاءسنج روی عدد 25 باشد نشان می دهد که فشار در خلاءسنج 250- سانتی متر است .
همانطور که گفته شد تانسیومترها در پتانسیل بالاتر از یک اتمسفر کارآیی ندارند زیرا در این پتانسیل حباب های هوا وارد تانسیومتر گردیده و عدد قرائت شده صحیح نخواهد بود . برای اطمینان از اینکه تانسیومتر تا این پتانسیل به خوبی کار خواهد کرد لازم است تانسیومترها را قبل از استفاده آزمایش کنیم . برای تست تانسیومتر ابتدا کلاهک را به مدت چند ساعت داخل ظرف آبی قرار دهید تا کاملا اشباع شود سپس در حالی که کلاهک داخل آب قرار دارد لوله تانسیومتر را به کمپرسور هوا وصل کرده و بتدریج فشار هوا را افزایش دهید . هنگامیکه فشار به 8/0 تا 9/0 اتمسفر رسید حبابهای هوا در داخل ظرف از کلاهک بیرون خواهند آمد . در این صورت تانسیومتر خوب کار خواهد کرد . چنانچه حباب هوا در فشار کمتر از 8/0 اتمسفر ظاهر شد آن تانسیومتر برای استفاده مناسب نخواهد بود .
برای استفاده از تانسیومتر با مته ای که قطر آن به اندازه قطر لوله تانسیومتر یا کمی کمتر از آن باشد چاهکی را تا عمق مورد نظر حفر کنید . قبل از گذاشتن تانسیومتر کمی خاک نرم و مرطوب در چاهک بریزید . حال تانسیومتر را داخل چاهک قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که با لگد کردن اطراف آن خاک کاملا به کلاهک و لوله اطراف آن چسبیده و تماس داشته باشد . با خاک در اطراف تانسیومتر برآمده گی کوچکی بسازید تا از تجمع آب در اطراف لوله تانسیومتر و نفوذ عمودی آن در طول لوله تانسیومتر جلوگیری شود . چون در خاکهای شنی حدود 80 درصد آب قابل استفاده در مکش 85/0- اتمسفر قرار دارد . لذا تانسیومترها در خاکهای شنی بیشتر قابل استفاده است . برای ساختن تانسیومتر می توان به شرح زیر عمل نمود :
1 _ یک لوله از جنس PVC یا پلکسی گلاس به قطر 1 سانتی متر انتخاب کرده و دو انتهای باز آن را با سوهان صاف کنید .
2 _ در فاصله 10 سانتی متری از انتهای بالای لوله سوراخی تعبیه کنید .
3 _ در صورتی که خلاءسنج فی در اختیار باشد آن را به سوراخ تعبیه شده پیچ کرده و آب بندی نمایید . در غیر اینصورت یک لوله مسی به طول 4 سانتی متر را که قطر خارجی آن کمی کوچکتر از قطر داخلی سوراخ تعبیه شده می باشد وارد سوراخ نموده و با چسب اطراف آن را محکم کنید . این لوله بعدا به فشارسنج جیوه ای یا فی متصل گردد .
4 _ کوزه متخلخل سرامیکی با مخلوط کردن اجزاء زیر و سپس قالب ریزی در قالب مخصوصی که از گچ درست شده است ساخته می شود .
5 _ پس از قالب کوزه را در مجاورت هوا قرار داده تا خشک شود و سپس در حرارت 1000 درجه آن را بپزید .
6 _ کوزه را با چسب به لوله اصلی متصل کنید .
7 _ با درب بند لاستیکی انتهای بالایی لوله را مسدود کنید
ارزیابی سیستمهای آبیاری بارانی در زراعت دیم
مطالعه و ارزیابی سیستمهای مختلف آبیاری بارانی اعم از، مشکلات اولیه، مشکلات اجتماعی، مدیریت و قابلیتهای سیستم میباشد. گذشته از اینها پارامتر هزینهها، عملکردها از مهمترین مسائلی خواهد بود که مورد مطالعه قرار خواهند گرفت ، نهایتا سیستمی که حداکثر عملکرد را با حداقل هزینه دارا باشد و قابلیت کاربرد در این گونه مناطق را از خود نشان دهد معرفی خواهد شد. چون مجری طرح مؤسسه دیم میباشد لذا آن مؤسسه گزارش سه ماهه را مستقیما تهیه و به دفتر بررسی طرحها ارسال میدارد.
روش های آبیاری عبارتند از:
الف) روش هایی که آب روی شیب حرکت می کند. ( روش های ثقلی)
1- آب تمام سطح را خیس می کند.( غرقابی)
- آبیاری کرتی
- آبیاری نواری
2- آ ب قسمتی از سطح را خیس می کند. ( نشتی)
- آبیاری فارو
- آبیاری جو پشته ای
- آبیاری طشتکی
- آبیاری کیز پشته ای
- غلام گردشی
ب) روش های که آب تحت فشار حرکت می کند .( روش های تحت فشار)
1- آب تمام سطح را خیس می کند .( بارانی)
a: کلاسیک
- ثابت
- نیمه متحرک
- متحرک
b:پیشرفته
- عقربه ای
- تفنگی
- چرخ های غلطان
3- آب قسمتی از سطح را خیس می کند.( قطره ای)
a: معمولی
- خطی
- نواری
- لوپی
4- آب قسمتی از سطح را خیس می کند. ( زیر زمینی)حال به اختصار به توضیح روش های فوق می پردازیم.
آبیاری کرتی
در این روش زمین را به قطعات کوچکی به نام کرت تقسیم می کنیم و کوچکترین واحدی که آبیاری می شود کرت است. کرت ها معمولا مستطیل شکل هستند , اندازه ی آنها از چند متر مربع تا چند متر مربع متفاوت است . کرت ها معمولا در وسط جوی های کوچکی واقع می شوندو آب را از طریق همین جوی ها دریافت می کنند. ابعاد کرت ها به چهار عامل بستگی دارد:
بافت و ساختمان خاک و میزان ماده ی آلی یا به عبارت دیگر مقدار نفوذ پذیری خاک , هر چه نفوذ پذیری بیشتر باشد کرت ها را کوچکتر می گیرند.شیب زمین , شیب زیاد باعث کوچک شدن ابعاد کرت ها می شود زیرا اختلاف ارتفاع دو طرف کناری و یا ابتدا و انتهای کرت نباید از حد معینی بیشتر باشد , بنابراین هر چه شیب کمتر باشد ابعاد کرت را بزرگتر می گیرند.
مقدار آب ورودی به کرت , یعنی حجم جریانی که در واحد زمان از یک مقطع عبور می کند هر چه مقدار آب ورودی به کرت بیشتر باشد ابعاد کرت را میتوان بزرتر گرفت.
عرض تیغه ی برداشت وسائل مکانیکی, عرض کرت ها باید مضرب صحیحی از تیغه ی جلوی ماشین آلات برداشت باشد تا در امر برداشت محصول مشکلی ایجاد نشود.
از جمله مزایای این آبیاری عبارت است از:
1- بومی ایران است.
2- وقتی آب یا خاک شور است بهتر از روش های دیگر شستشو می دهد.
3- وسائل و ادوات خاصی ندارد.
4- به تخصص و مهارت خاص نیاز ندارد.
و از جمله معایب آن عبارت است از:
1- تلفات آب زیاد است.
2- مواد غذایی را از خاک خارج می کند.
3- با آب کم نمی توان آبیاری کرد.
4- برای همه ی گیاهان مناسب نیست.
5- نیاز به تسطیح اولیه دارد.
آبیاری نواری نیز مثل آبیاری کرتی است و فرق آن این است که نوار طولش بیشتر و عرضش کمتر است.
آبیاری نشتی
منظور از نشتی این است که قسمتی از سطح زمین خیس و قسمت دیگر تماما یا تا اندازه ای از طرسق نشت خیس می شود. این خیس شدن ممکن است در سطح خاک ظاهر شود یا نشود.
آبیاری فارو
این روش یک روش و کشت مکانیزه بوده و همراه با تراکتور کمتر از 100 سال پیش وارد ایران شده است . نیاز به مهارت و تخصص خاص و ماشین آلات و ادوات کشاورزی نمی باشد. در این روش تمام سطح زیر کشت به جوی های کوچک و پشته های کوچک بین جوی ها تقسیم می شود. عموما برای کشت سیفی جات و گیاهان شتوی مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایای روش فارو
1- چون مکانیزه است به نیرو ی کار کمتری احتیاج دارد.
2- سرعت عمل در کاشت و آماده کردن زمین بیشتر است.
3- در مواردی تلفات آب کمتر است.
4- عمق خاکی که ریشه در آن رشد می کند بیشتر است.
5- با تغییر جهت فارو ها می توان تا حدی اثرات سوء شیب را کاهش داد.
6- با مقدار کم آب می توان از این روش استفاده کرد.
معایب روش فارو
1- زمین باید کاملا تسطیح شود .
2- نیاز به ماشین آلات و ادوات دارد.
3- نیاز به تخصص و مهارت دارد.
آبیاری جوی پشته ای فرقش با فارو این است که جوی ها و پشته ها بلند تر و عریض تر هستند لذا حجم آب ورودی بیشتر است.
کیز پشته ای
در این روش زمین را به نوارهای کوتاه و باریکی تقسیم می کنند , خاک یکی از قطعات را روی قطعه ی دیگر می ریزند د رنتیجه یک کیز و یک پشته به وجود می آورند. این روش برای مناطقی که نفوذپذیری خاک زیاد و آب ورودی کم است مناسب است.
آبیاری طشتکی
نوعی آبیاری ابتدایی که از قدیم برای آبیاری درختان در مناطق کوهستانی که زمین کم عرض , شیب دار, آب ورودی کم و تا حدی سنگلاخی است استفاده می شود. در این روش اطراف درخت چاله ای با عمق کم به شکل دایره و یا چهار گوش ایجاد می کنند , آب از یک طرف وارد و از طرف دیگر خارج و به چاله ی بعدی می رسد.
خرمالو بومی آسیا و کشور چین است و سپس به سایر نواحی آسیای شرقی منتقل شد. در اوایل قرن نوزدهم میلادی به اروپا و آمریکا منتقل،کاشت و پرورش یافت. در اساطیر یونان باستان به خرمالو الهه آتش یا The fire of zeuz میگفتند.
کاسه گل خرمالو همراه با میوه آن چیده میشود، ولی هنگامی که میوه کاملاً رسیده میشود، کاسه گل بهآسانی از میوه جدا میگردد. گونه ژاپنی آن به نام کاکی (KaKi (Diospynos kaki در حد بسیار گستردهای پرورش یافته و تولید میگردد. گونه کاکی دارای بافت نسبتاً فیبری و دارای مزه شیرین و گس است. ارقام چینی خرمالو خوشمزهتر و درخت آن دارای برگهای ضخیم است.
خواص خرمالو
خرمالو، این میوه خوش رنگ و خوش طعم، دارای خواص طبی فراوانی است. خرمالو سرشار از مواد مغذی مانند کلسیم، گوگرد، فسفر، منیزیم و آهن است. خرمالو سنگ کلیه را دفع و ناراحتیهای گوارشی را برطرف میکند و برای بیماران قلبی عروقی و دیابتی توصیه میگردد. پوست میوه خرمالو هنگامی که کاملا رسیده باشد محتوی 4/1 ماده تانن است. خرمالو علاوه بر آن که به صورت خام و تازه مصرف میشود، در آجیل و به صورت میوه خشک نیز یافت میگردد. با پختن خرمالو میتوان مربا، مارمالاد و نیز انواع شیرینی و کیک تهیه نمود. خرمالو دارای گلوکز کمی بوده و پروتئین موجود در آن در حد تعادل است.
چوب درخت خرمالو (آبنوس) بسیار سنگین و محکم است. مغز چوب در چندین گونه گرمسیری به رنگ سیاه براق است و در صنایع منبتکاری، معرقکاری و مبلسازی و غیره کاربرد فراوان دارد. همچنین در کشورهای اروپایی و آمریکا، چوب خرمالو از لحاظ اقتصادی حایز اهمیت و گرانقیمت است.
پرورش درخت خرمالو
گیاه خرمالو آفتاب دوست است و در مناطق محصور و در مناطقی که دارای آب و هوای خنک و معتدل با آفتاب کافی است دارای رشد و عملکرد مطلوبی است و در مناطقی که هوا کمی سرد است باید اطراف آن محصور گردد تا از خسارات ناشی از سرما و یخزدگی محافظت گردد. خرمالو در عین حال گیاهی مقاوم به سرما است. گیاه خرمالو در مناطق گرم و نیمه گرم تا 12- درجه سانتیگراد را تحمل مینماید، ولی به سرمای زمستان نیازمند است.
درخت خرمالو در دامنه وسیعی از خاکهای مختلف با بافت متوسط و زهکشی مناسب و حاصلخیز و حتی در خاکهای رسی با بافت سنگین رشد مینماید. این درخت در مناطقی که اسیدیته خاک بین 5/6 تا 5/7 باشد دارای رشد مطلوب است و تحمل آن نسبت به خشکی و کمی آب قابل ملاحظه است، ولی آبیاری آن با آب کافی، عملکرد محصول را به نحو قابل توجهی افزایش میدهد. درخت خرمالو دارای ریشههای قوی است و هنگام غرس نهال خرمالو باید در گودالی عمیق کاشته شود. زمان رسیدن به حداکثر محصول به 7 الی 10 سال زمان نیاز دارد.
خاک مناسب برای درخت خرمالو
خاک مناسب برای درخت خرمالو باید سبک و قابل نفوذ به آب و حاصلخیز باشد. بهترین خاک برای این درخت، خاک مرطوب و خنک است که اصولاً باغات قدیمی که خاکهای حاصلخیزتری دارند بهتر جواب میدهند؛ به همین دلیل بهتر است افرادی که میخواهند اقدام به کشت این گیاه نمایند داخل باغچه منازل را از خاک باغات قدیمی پر کنند. علت موفقیت کاشت این درخت در بعضی از منازل همین امر است، زیرا بعضی از افراد برای باغچه منازل از خاک مراتع استفاده میکنند که برای کاشت و پرورش این گیاه مناسب نیست .
درخت خرمالو نیاز به کودهای دامی فراوان دارد. اما به این نکته نیز باید توجه داشت که از کودهای پوسیده دامی استفاده گردد و نه از کودهای تازه و نپوسیده. همچنین بهتر است داخل منازل به دلیل این که حجم خاک باغچه کم و محیط رشد ریشه محدود است، جهت تغذیه درختان خرمالو از کودهای نیمه آلی به نام ورز استفاده گردد. در اسفند ماه پس از رفع سرمای زمستان به ازای هر درخت خرمالو 4 تا 5 کیلوگرم ورز در سطح باغچه پخش میکنند و عمل شخمزنی را انجام میدهند. در حین عمل شخمزنی باید به این نکته توجه شود که حتماً زمان آن در اسفند ماه باشد. با توجه به این نکته که درخت خرمالو به شخم عمیق نیاز ندارد (چون اگر ریشهها آسیب ببینند بهسختی و دیر ترمیم میگردند)، پرورش دهندگان باید برای دو نکته ذیل اهمیت ویژهای قایل شوند:
1- از کودهای پوسیده دامی استفاده شود.
2- شخم سطحی باشد.
این دو مورد از عوامل موفقیت در پرورش این گیاه محسوب میشود .
خاک باغچه
جهت پرورش درخت خرمالو حتماً باید عمل زهکشی به خوبی انجام شود. در زمانی که آبیاری باغچه صورت میگیرد حدود 30 تا 40 دقیقه بعد باید آب به خوبی در خاک نفوذ کرده باشد. چنانچه آب بیش از این زمان در باغچه بماند، عمل زهکشی نامطلوب بوده و باید خاک اصلاح گردد، وگرنه به مرور زمان درخت خرمالو بر اثر عدم زهکشی مناسب آسیب دیده و با ریزش برگ یا میوه و یا خشک شدن همراه میشود. به هر حال خاک زمین پرورش درخت خرمالو باید دارای بافت متوسط و حاصلخیز باشد و عمل زهکشی را به خوبی انجام دهد .
درباره این سایت